Üçlü Kural Hesaplayıcı

Üçlü oran kuralı (Orantı Kuralı) hesaplayıcısı. Farklı değerler arasındaki doğru veya ters orantıyı bulun. Ondalık ayırıcı olarak nokta kullanın.

=

X

Geçersiz değerler var.

X =

Hesaplamada kullanılan formül:

X
=
·
=

İlginizi çekebilir:

Kesir hesaplayıcı Yüzde hesaplayıcı

Üçlü Oran Kuralı Nedir?

Üçlü oran kuralı, diğer adıyla orantı kuralı, farklı büyüklükler arasındaki orantıları çözmek için kullanılan matematiksel bir yöntemdir.

İki tür üçlü oran kuralı vardır: basit ve bileşik. Aşağıda aralarındaki farkı açıklıyoruz:

Basit Üçlü Oran Kuralı

Basit üçlü oran kuralı, üç değer verildiğinde ve bunlarla aynı orantıyı koruyacak dördüncü değeri bulmak istendiğinde kullanılır. Bu ikiye ayrılır: doğru orantı ve ters orantı.

Doğru Orantılı Üçlü Oran Kuralı

İki büyüklük doğru orantılı olarak değişiyorsa kullanılır. Yani biri artarsa diğeri de artar, biri azalırsa diğeri de azalır. Doğru orantılı üçlü oran şu formülle hesaplanır:

A
B
=
C
D

Doğru Orantı Örneği

5 elma 10 euro ise, 8 elma ne kadar eder?

5
10
=
8
X
⟹
X
=
10 · 8
5
=
16 euro

Ters Orantılı Üçlü Oran Kuralı

İki büyüklük ters orantılı olarak değişiyorsa kullanılır. Yani biri artarsa diğeri azalır ve tersi. Ters orantılı üçlü oran şu formülle hesaplanır:

A
B
=
D
C

Ters Orantı Örneği

5 işçi bir işi 10 günde bitiriyorsa, 8 işçi kaç günde bitirir?

5
10
=
X
8
⟹
X
=
5 · 10
8
=
6.25 gün

Bileşik Üçlü Oran Kuralı

Bileşik üçlü oran kuralı, ikiden fazla büyüklük içeren durumlarda kullanılır ve bu büyüklüklerle orantılı olacak değeri bulmaya yarar. Bu da doğru veya ters orantı şeklinde olabilir.

Bileşik Üçlü Oran Örneği

Soru

5 işçi 3 evi 10 günde inşa ediyorsa, 8 işçi 6 evi kaç günde inşa eder?

  • İlgili büyüklükleri belirleyin: işçi, ev, gün.
  • Bir büyüklüğü sabit tutarak diğerleri arasındaki orantıyı kurun.
  • Bileşik orantı denklemine göre çözün.

Çözüm

Öncelikle büyüklükler arasındaki ilişkiyi değerlendirin:

  • İşçi ve gün arasındaki ilişki: ters orantılı (daha fazla işçi, daha az gün).
  • Ev ve gün arasındaki ilişki: doğru orantılı (daha fazla ev, daha fazla gün).

İlk olarak 8 işçinin 3 evi kaç günde yapacağını ters orantı ile hesaplayın:

5
10
=
X
8
⟹
X
=
5 · 10
8
=
6.25 gün

8 işçinin 3 evi 6,25 günde yaptığı biliniyorsa, 6 ev için doğru orantı kullanarak gereken günü hesaplayın:

3
6.25
=
6
Y
⟹
Y
=
6.25 · 6
3
=
12.5 gün

Sonuç olarak, 8 işçi 6 evi 12,5 günde inşa eder.